Η ειλικρίνεια προς τον εαυτό εκθέτει πολλά δεινά, σε εκατέρωθεν όψεις και γωνίες στη διεπαφή με τους άλλους. Το πρώτο που κάνει κανείς όταν αντιλαμβάνεται το μπλεγμένο κουβάρι της αμοιβαίας ιδιοτέλειας είναι να οριοθετήσει το φαντασιακό δίκιο του, λες και αυτό δεν εμπλέκεται πουθενά στην δίνη της αμοιβαίας ευθύνης που κατά κανόνα διέπει τις διαπροσωπικές σχέσεις. Η κρίση ευαγγελίζεται από τον ιδιωτικό ουρανό και τον πολύ προσωπικό θεό για να εξορκίσει τα κακά δαιμόνια της οποιασδήποτε ετερότητας. Και θα βρει κανείς κάθε δικαιολογία για να σβήσει από το πεδίο θέασής του το στίγμα της δικής του σκιάς στα πράγματα – ειδάλλως, θα πρέπει να ξορκίσει την ίδια τη ρίζα της κρίσης του κι αυτό, ως μια διαδικασία παράδοξη, τελειώνει άδοξα το παιχνίδι της ιδιοτέλειας, που τα ποντάρει όλα στο ότι αυτή είναι το αυταπόδεικτο τεκμήριο της Ουσίας και το φως που εκθέτει το θέατρο σκιών των άλλων.
Όταν, από την άλλη, ο κριτής κάνει το αξιοθαύμαστο άλμα να βγει απ' αυτή την οφθαλμαπάτη ώστε να δει το μέρος της ευθύνης του και να θέσει εαυτώ στο εκτελεστικό απόσπασμα, τότε έχουμε ένα άλλο ατόπημα, εξίσου ναρκισσιστικό, καθώς μια κάποια φωνή απαιτεί τα φώτα της ηθικής αξίωσης που τεκμαίρεται από την κρίση της παραδοχής, στην παραδοχή της κρίσης. Είναι μια ψυχολογική στάση που αποζητάει την δικαιοσύνη μέσω μιας αυτοθυσιαστικής κατάργησης του παιχνιδιού που στην ετερότητά του ευνουχίζει αναπόδραστα την αίσθηση παντοδύναμης εξουσίας που φαντάζεται ο κάθε κρυφός ιδιώτης μέσα από την υποτιθέμενη αλληλεγγύη του. Αλλά και σε αυτή την παραδοχή δεν υπάρχουν καθαρές προθέσεις, αν αναλογιστεί κανείς ότι και πάλι ζητάει ένα κάποιο μορατόριουμ για να τον διασώσει από την πληγή των σχέσεων μέσω ενός κάποιου αναχωρητισμού, που αντί να εκκινεί από την προδοσία του άλλου, το κάνει από την προδοσία του εαυτού.
Αμφότερες στάσεις είναι αποτέλεσμα έλλειψης ορθής διανοητικής και συναισθηματικής διαχείρισης στην πλοήγηση του εαυτού μες στο πρόβλημα που ορίζει η συλλογική συμμετοχή. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει το δίπολο ενός θύματος και ενός θύτη, στις σχέσεις. Η πραγματική ειλικρίνεια θα δείξει ότι ακόμη και οι καλύτερες, αργά ή γρήγορα, κατά κανόνα βάλλονται φυσιολογικά από ένα άλλο ασφυκτικό δίπολο, αυτού που ορίζεται μεταξύ του κλισέ και του ταμπού. Επειδή οι σχέσεις είναι αδύνατο να πολυκαιρίσουν στην ψευδαισθησιακή αθανασία των κορυφαίων στιγμιοτύπων και καθώς ολισθαίνουν στην συντριπτική μεταβλητότητα που αείποτε φέρνει νέες προκλήσεις και κελεύσματα, ο ρομαντισμός μας προσπαθεί να συντηρήσει το παρελθόν στην ασφυκτική επικράτεια μεταξύ εκείνου που υποφέρουμε με "πολιτική ορθότητα" και εκείνου του "αδόκιμου" μέτρου που θα έπρεπε, ως ανταπόκριση, να πάρουμε...
Όταν, στον κύκλο των σχέσεων, τα έχει πει κανείς όλα και δεν έχει άλλον τρόπο να ατενίσει το νεοφανές, τότε εκείνο που ακολουθεί είναι η κλειστοφοβική συστολή που επιβάλλει η ανατροφοδότηση του πως βλέπουν οι άλλοι τον εαυτό του. Μια αποστέωση που ασφυκτικά συγκλίνει τη φλόγα της ψυχής μέσα στην αέναη επανάληψη του ιδίου – ας είναι και του πιο ευάρεστου – και που ποδηγετεί τη συνείδηση στα κοπιαστικά μονοπάτια της προβλεψιμότητας στου τι θα ειπωθεί από μπρος ή από πίσω και του τι ακριβώς θα κάνουμε όλοι εδώ μαζί πάλι σήμερα. Το κλισέ είναι αυτή η εσπευσμένη «θετικότητα» που μπρος στην απειλή της αβύσσου μιας ρεαλιστικής παραδοχής, παλεύει να κρατήσει στην ζωή τον νεκρό μέσα από αβρότητες που γυρνάνε την πλάτη στο ταμπού που – «ω μη γένοιτο!» - μας κρατάει κάπως έτσι όλους μαζί. Όμως όταν πραγματικά όλα έχουν γίνει και ειπωθεί και το μόνο που απομένει είναι όντως η νεκρή μηχανική αέναη επανάληψη του ιδίου, δεν υπάρχει λόγος να κρατήσει κανείς σε ζωή ούτε τους άλλους, ούτε τον συγκεκριμένο εαυτό έτσι όπως ορίζεται από εκείνους. Μιλώντας κυριολεκτικά, θα πρέπει να υπερβεί το ταμπού και να σπάσει αυτή την διεπαφή που ορίζει την εικόνα του εαυτού, που δημιουργείται με αγκυλώσεις από τον τρόπο που τον αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Κι έτσι, οι σχέσεις που ασθμαίνοντας έχουν κόψει το νήμα της ολοκλήρωσης, δεν είναι ποτέ ζήτημα αποκλειστικής ευθύνης τους ενός ή του άλλου. Είναι μάλλον ένα περίπλοκο κύκλωμα αμοιβαίων ασφυκτικών ορισμών που σαν γόρδειος δεσμός απαιτεί το θάρρος μιας εκτέλεσης αμφοτέρωθεν προς τον συγκεκριμένο εαυτό και σε εκείνους που ορίστηκαν να τον ορίζουν.
Η ζωή είναι περίπλοκη και την περιπλοκότητα αυτήν την ζει ο καθένας με τον δικό του τρόπο, που είναι δύσκολο να τον καταλάβει επαρκώς ακόμη και ο πιο κοντινός συνοδοιπόρος. Ετσι, το κλισέ απειλεί να ορίσει στερεότυπα τις παραστάσεις μέσα από τις παραπληροφορημένες παρερμηνείες που ζωγραφίζουν καρικατούρες πάνω σε αυτό που είσαι και που θέλεις να αντιπροσωπεύεις. Και τότε... έχεις ένα ταμπού μπροστά σου: εμπρός, πάρε το σφυρί και χτύπα!
Όταν τα κλισέ συσσωρεύονται, ο δρόμος οδηγεί προς την κατάργηση ενός ταμπού. Μόνο έτσι η η μαγεία της ψυχολογικής μεταμόρφωσης θα συνεχίσει από εκεί που το άφησε...
